Moed

 

Twee weken geleden was ik op één van mijn favoriete plekken in Funchal: het Fadohuis 'Sabor a Fado'. Ik ben altijd onder de indruk en meestal ook behoorlijk geraakt door de muziek, en ik ben altijd weer blij dat het me meestal lukt om de teksten te verstaan. Die zijn, voor mij althans, een onmisbaar element van de Portugese fado. Hoewel er veel vrolijke Portugese liedjes zijn - en die zingen ze ook bij Sabor a Fado - betekent het woord Fado noodlot en is de muziek vaak beladen met een warm soort verdriet en nostalgie, waar alleen de Portugezen een geschikt woord voor hebben: Saudade.

Een van mijn favorieten is de fado 'Meu Amor Marinheiro' (mijn geliefde zeeman), waarin een achtergebleven vrouw roept om haar geliefde op zee. Als eigenaresse en eerste fadista Alexandra Sousa deze fado zingt, merk je dat ze weet wat verlies is in haar leven, en de tekst krijgt een diepte die een veel jonger meisje misschien niet voor elkaar zou krijgen.

Niet-Portugezen denken meestal dat fado altijd door vrouwen wordt gezongen. Maar er zijn veel mannelijke fadista's en de mannenstem geeft de fado's een heel andere lading. Minder drama, maar vaak met een ingetogen en subtiele emotie. Sinds enige tijd heeft Sabor a Fado ook een mannelijke fadista, en Noud en ik zijn daar dol op. Zijn naam is Nelson Lume en je kunt hem opzoeken op Facebook. Hij moet begin veertig zijn, is onbeschaamd homo en een beetje een 'bad boy'. Daarom had ik eigenlijk niet verbaasd moeten zijn. Maar daar stond hij, trots rechtop, wachtend op het eind van de intro, en ik? Ik zat daar met open mond omdat ik de muziek herkende en wist wat er ging komen. Meu Amor Marinheiro. Geschreven als een vrouwenlied, maar hij veranderde geen lettergreep en we geloofden elk woord. Een man die roept om zijn zeeman. Wauw! Wat een lef! Ik weet dat ik een verhaal heb geschreven dat 'Fuck All' heet, maar iets schrijven veilig achter je keukentafel is één ding, maar gewoon voor een stel vreemden gaan staan en je verhaal vertellen, dat is 'Fuck All' gesublimeerd. En schaamteloos gevoelig.

Ik had die avond in mijn achterhoofd opgeslagen. En daar bleef hij tot gisteren. Toen ik over het net wat aan het surfen was viel mijn oog op een YouTube thumbnail. Er stond 'Mon Légionnaire (Edith Piaf) door Lillian' bij. Jullie zullen wel denken dat Lillian een meisjesnaam is, maar dat is in het Frans niet zo. Een meisje zou Lilliane heten, met een extra -e. En op de thumbnail stond de foto van een jongen. Nieuwsgierig klikte ik op de link. Het bleek een recente aflevering van The Voice of France te zijn. Waarin Lillian 'Mon Légionnaire' zingt. Beroemd gemaakt door Edith Piaf, die al in 1937 zong over haar Légionnaire (verwijzend naar een soldaat uit het legendarische Franse Vreemdelingenlegioen) die haar één nacht beminde en toen vertrok de zonnige ochtend in, om later dood in de woestijn te worden gevonden.

En hier is een angelieke en onbevangen jongen, pas 18 jaar, die zich het lied volledig toeëigende. De 'Voice'-coaches waren sprakeloos. En ik klikte op 'replay. En nog eens. 

De jongen zong het lied niet alleen, hij beleefde het. Hij maakte korte metten met alle gefronste wenkbrauwen over one-night-stands, laat staan over gay one-night-stands, en toen hij even zijn ogen sloot en vertelde dat 'hij zo mooi was en zo lekker naar warm zand rook' wist ik dat het echt was en hij een moment herleefde. Toen de laatste noot verstomde kon je zien dat de jongen even nodig had om weer tot zichzelf te komen.

Een bitterzoet verhaal. En een jongen van 18 zingt hetzelfde lied 87 jaar later en maakt er iets ongelooflijk moois van.

Toen ik 18 was, én toen ik 40 was had ik niet genoeg moed kunnen verzamelen om zoiets te doen. En zelfs vandaag is de maatschappij nog altijd niet klaar voor zulke openhartigheid, zal het misschien nooit zijn. Maar ik dank de hogere machten dat de wereld een Nelson en een Lillian heeft voortgebracht en dat ik dat mag beleven.

English version here.

links:

• tekst en YouTube voor 'Meu Amor Marinheiro´
• originele en volledige tekst van Edith Piaf´s 'Mon Légionnaire and Youtube
• link naar Lillian´s optreden voor 'The Voice of France' 

noot:

Waarschijnlijk ten behoeve van de 'Voice' show is de tekst van 'Mon Légionnaire' aanzienlijk ingekort. Ik zou Lillian graag het volledige nummer horen, maar vooral zien zingen. Ik weet zeker dat het een lust voor het oog zal zijn!